OSTATNI OKRES ŻYCIA I TWÓRCZOŚCI

Ostatni datowany projekt Kronenberga to plan parku w Zamościu z około 1918 roku. Powstał na zamówienie zamojskiego magistratu, w drodze konkursu zorganizowanego przez Towarzystwo Ogrodnicze Warszawskie. W ostatnim etapie konkursu największą liczbę głosów uzyskała praca (szkic i projekt) inż. W. Kronenberga (godło „Myśl”). W 1921 roku na łamach „Ziemi Zamojskiej” apelował posiadamy wyjątkowo ładny teren, śliczny plan specjalisty inżyniera Kronenberga, mamy płot, most, bogata szkółkę, wartości około miliona marek, więc nie pozwólmy, aby to wszystko wskutek zaniku w nas gospodarczego instynktu zmarniało. Inżynier Kronenberg osobiście wyznaczył przed tygodniem kopcami i palikami poziomy i kierunki ulic i trawników na części parku leżącej obok szosy Lubelskiej. Jednak opóźniona realizacja projektu przypadła na lata 1922-27. W „Ogrodniku” z 1924 w relacji z pierwszej wystawy planów parków i ogrodów w Bagateli czytamy: miasto Zamość nadesłało plan parku na wałach fortecznych, opracowany i znakomicie dostosowany do warunków przez p. Waleriana Kronenberga znanego planistę. W 1926 roku W. Kronenberg zakomunikował w liście do Magistratu zobowiązania wynikające z umowy o urządzeniu parku zostały wykonane. W 1930 roku Magistrat nawiązał kontakt z Kronenbergiem prosząc o zaopiniowanie przesłanych projektów na cukiernię parkową. Być może istniały jeszcze jego późniejsze realizacje, ale kwerenda dała wynik negatywny. Znany jest on jednak w tym czasie z pracy na niwie dydaktycznej czy społecznej.
Walerian Kronenberg zmarł 27 listopada 1934 roku, został pochowany na cmentarzu w Proboszczowicach. W nekrologu dr Marceli Różański pisał Zmarłego cechowała zawsze prawość, uczciwość i szlachetność, a dobroć opromieniała jego stosunki z ludźmi. Zszedł z tego świata człowiek skromny, ale silnego i prawego charakteru i istotnej zasługi, pozostawiwszy głęboki żal u wszystkich, którzy go znali.

autor: Iwona Górska